Uuzi versii karjalan kielen murdehien verdailus klusteroinnu:
Sidä kaččomah piäzöy tämän sivuston kielitiedo sekcien kauti libo suorah täs linkis, Käyttöohjehet lövvytäh ohjelmuikkunan huras yläčupus. Uuttu täs versies on mahto verdailla normitettuloi kielioppiloi. Ei ole tarkoitettu lopullizekse "tovekse" da käyttöliittymiägi vois kohendua. Hairavolois vois kirjuttua tämän sivuston pidäjäle (mp) da kommentoi da ehoituksiigi voi kirjuttua.
Sygyzyn toizes paginpertis meidy oli paikal 7 hengie. Oli samah aigah muudu tapahtumua kaikin ei piästy tulemah. Meil oli hyvät paginat, kaikin pagizimmo karjalakse. Mennyön kuun kuulumizien lizäkse oli sanoin arbuandua kuvakartilois, vyön peigalokuvondua da runoloin kiännändiä. Kerävymmö tuaste tulien kuun toizennu suovatannu 10-12 Kompasas.
Sygyzyn enzimäine paginperti Kompasas, paikal 6 hengie. Enimät rahvas vie duačal libo ken kusgi, a tälgi joukol täytty paginua tävvet kaksi čuassuu.
Täs ohjehet, kui luadie Suomen flagu da Ven'an flagu, ku ken tahtonou mennä viuhkuttamah Ven'an flaguu Suomes 6.12. libo suomen flaguu Moskovan ruskiel lagevol 9.5. Voi olla, ku viäräs värin vivahtukses puuttuu tyrmäh loppuijäkse. En kuhkuta.
Flugoloin rakendeh on moine:
Suomen flagu:
4x(5V+3S+10V)
3x(18V)
4x(5V+3S+10V)
Kaikkiedah 11x18 juassiekkua, värit kuvan mugah.
Ven'an flagu:
3x4x18R
3x4x18S
3x4x18V
Täs on 12x118 juaššiekkua, värit kuvan mugah.
Huomavo: Suomen karjalazet pajatetah "Taivas on sinine da valgoine", Venan karjalazet "Taivas on muzavan sinine", hos Ven'an flagun sinine on valpahembi migu Suomen flagun sinine.
Karjalankielen Koin abuniekat yhtistys pidi kehitysseminuarua da Karjalan Kielen Koin 12 v. roindupäiviä Varkauksen Viljolahtes. Jälgiaijoinnu yhtesruado muuttuu ainos vai vaigemmakse, a ruado jatkuu. Tavan mugah roindupäivän pruazniekan enzimäine čuassu on videoiči yhtehine Vieljärven KKK:nke. Oli ilo tuaste nähtä KKK:n ruadajien rožat. Kuvas KKK:n abuniekkoi Viljolahtes enne kodih lähtendiä.
Suomenkielizile luajittuu Karjalan kieli 5 minuutissa brošuurua voi lugie täl sivustol Opastu sekcies. Bumuaguversiedygi on vie olemas vägi tukku.
Lövvin tukun enne koronuaigua painettuloi Karjalankieli 5 minuutissa suomenkielizih niškoi luajitus brošuuras. Tagakannes da sen kiändöpuolel on vahnannuttu tieduo, piäsyväindö pädöy muuttamattah. Luajiin päivitetyt kaksi sivuu, kudamii juatah brošuuran liittehenny.
Kuopion paginperti lähtöy kezälomale. Viizi kerdua vastavuimmo pakkaskuus kezäkuuh. Pagizijua oli keskimiärin 10, kaikkiedah nenga 20 ozanottajan joukos. Huavuammo jatkua endizes paikas, monikul'tuurukeskus Kompasas elokuus.
Joensuus ližetäh pagizijat/pajattajat. Paginpertih 26.5. tuli 25 pagizijua/pajattajua da karjalan kieldy ellendäi koiru Asja.
Kuopion pertih 10.5. tuli 10 pagizijua.
Joensuun paginpertis oli perti täyzi rahvastu, enämbi kahtukymmendy hengie. Gost'annu oli Paavo Harakka Valtimospäi. Häi pagizi omas elaijas da ilmahpiässyzis mustelmis, kudamii juattihgi karjalan kielen opastujile. Kaikinhäi tundietahgi Fed'an Paušun Tuhkamukki -kirjan.
Aijembi (29.1.2024) ozutimmo, mittustu kartua Petroskoilazes školas vuvvennu 2016 käytettih. Tuandoi Mongolian endine (2009-2017) prezidentu Tsahiagiin Elbegdorj ozutti X:äs, mittuine oli Mongolian kartu vuvvennu 1279, vastavuksennu Ven'an prezidentan šuutkah, ku Ven'al ei ole rajoi. Kartah on ližätty nygözet valdivoloin rajat verdailun helpottamizekse.
Kuopion paginperti 9.3.2024
Kolmandeh paginpertih tuli 14 pagizijua. Ihan allukse piimmö kižan, ken suau vastevai ilmah piässyön "Tävvel kielel" kirjan. Kyzymykset oldih nareko vaigiet, ku voittai eroittus. Lähes kaikkih kyzymyksih löydyigi oigei vastavus, a eroittumine ebäonnistui – kolme parastu tiettih 2+/5 oigiedu vastavustu. Kyzymykset oldih nengomat:
1. Luondo
a) Mibo linduloi on "ruskeirindaine"? (punatulkku)
b) čiučoi suomekse? (varpunen)
c) Suomen "sammakko" livvikse/vienakse? (šlöpöi/skokuna)
2. Luvettele Baltiekkumerensuomelazet kielet
(suomi, karjal, vepsy, ižoru, vadju, viro, liivi)
3. Kul'tuuru
a) Sordavalas on Runonpajattaja -pačas. Ken häi on?
(Pedri Šemeikka)
b) Tiijätgo E.V. Ahtian karjalankielizen kirjan,
paiči kielioppii (Rahvahan kandeleh, Vieron virret)
c) Ken kirjutti "Kaglakkai istundu" ozutelman? (Vladimir Brendojev)
4. Petroskoin dorogan varrel karjalazet kylät:
Tiijätgo niilöin karjalazet nimet?
a) Шeккила (Štekki)
b) Кутчeзeро (Lökkö)
c) Крошнозeро (Nuožarvi)
5) Ken oli da midä ruadoi
a) Daniel Europeus (runoloin keriäjy, tiedomies, ...)
b) Maisun Miitrei (ilveilii)
c) Kiril Rogozin (karjalaine sissi/terroristu, suomelazen
Pekka Vesaizen karjalaine vastineh pitkän vihan aigoih
enne Täyssinän rauhua 1595
d) F'odor Terentjev (karjalaine olympian kižoin voittai
hiihtäi)
Paginoin teemannu oli karjalazien stuatussu, kui tverinkarjalazet se ellendettih kč. linkii.
Enzi kerral 13.4. paginperti on poikkevuksellizesti jo 9-11 čuasul sendäh, ku 11 čuasul algavuu toine tapahtumu. Paginpertin teemannu on karjalazien oza 1900 luvul. Virikkehekse luve palazii "Bubrihan yhtenäne karjalan kieli" kirjan loppulugulois.
"Tävvel kielel" piäzi ilmah
Tävvel kielel Raja-Karjalaine murrehkogomus perustuu 1970-luvul tallendettuloih Raja-Karjalas evakoittuloin karjalazien pagolazien pagizutteluloih. Näyttehii on Ilomantsis, Korbiselläs, Suistamol, Imbilahtel, Suojärvel da Salmis. Kirju tariččou nägökulman karjalazeh elaigah 1800-luvun lopul toizeh muailmanvoinah, kui iče karjalazet se nähtih. Kielentutkijoile kirju tariččou materjualua karjalan murdehien verdailuh da kielen muutokseh evakos.
Teemannu karjalazien kielioigevukset libo -oigevuttomuot da karjalan kielen virralline libo virraton stuatussu 1900-luvun kiännälmyksis. Teemah voi edukädeh tuttavuo Bubrihan yhtenäne karjalan kieli kirjan loppuluvus.
Pluanan mugah teemannu on, mittuine on kielivähembistön oza valdukielen keskes, ezimerkinnu palaine Ruamma urhakaldi školakirjas vuvvel 1932 (kč linkii).
Kompasah tuli 11 pagizijua. Allukse "avaimenkandai" ezitteli, mittuzien karjalankielizien libo karjalan kieleh liittyjien kirjoin ilmahpiäzendäh häi on puuttunuh:
Tiijokse: Kuopios on 13.4. suomenkieline seminuaru Karjalaisuus, evakkouden jäljet ja karjalaisen kulttuurin jatkumo. Ozallistumine on ilmaine, a registriiruijakseh pidäy.
Muantiijon urokku
Ilta-Sanomis egläi oli Arja Paanazen kirjutus Eeva-Kaisa Linnan huomavolois Petroskoin školas 2 vuvvennu 2016.Nengozen kartanke škol'niekoile opastettih suomelazii paikannimilöi:
Oulun paginperti
Oulun paginpertin toizeh vastavundah 28.1.2024 prihodan kerhopertih tuli 8 hengie – yksi nämis Kuopiospäi. Kaikkie oldih kyzytty kirjuttamah midätahto edukädeh da se i lugiettih. Tulii paginpertin vastavundu on Nivalas 25.2.2024.
Paginpertin "avaimenkandajan" (mp) paginan rungu:
Ezimuamoloin da -tuattoloin tie Karjalah
- ??? Meres nouzendu, kahtel jallal kävelendy, pagizemah opastundu
- 100000 v. ??? Afrikaspäi Europpah Jiäkavven jälgeh hirvilöin da kondieloin peräs Fennoskandieh tuli jo enne meijän ezivahnembie mäne tiijä kedä "mamuloi"
-
3000 v. tuaksepäin: Ezivahnembat lähtiettih, mintäh lienne, Volgan tagua,
Päivänlasku-Urualalpäi, onnuako rauhallizembua randua
libo počinsarvie eččimäh [Lang, kartu]
- Saamelazet da erähät toizet lähtiettih Luadogan, Oniegan da Vienanmeren suundah Karjalah, Suomeh da Lappissah
- Baltiekkumeren volgalazien ezivahnembat lähtiettih Baltiekkumeren suundah.
- v. 0: Ezivahnembien tulendu Baltiekkumeren koillisrannoile
- v. 700 Karjalazien ezivahnembien tulendu Luadogan rannoile [...Lang]
- 1000-2000 Valdivoloin roindu, Ruočin-Ven'an torat Karjalan piäl [SSSR:n historija]
- 1809-1917 Suomi da Karjal samas valdivos ozannu Ven'ua
- 1920+- "heimovoinat", Karjalan valdivon pluanu [Le Droit de la Carelie]
- 1920 Tartun rauhu, fennomanat valgies Suomes da ruskies Karjalas. Kaksi valgien da kaksi ruskien Suuren Suomen pluanua. [Bubrih, toimittajan ližävykset]
- 1930 Karjalan kielen ozan vuvvet [Ahtia, Bubrih, Ruamma urhakaldi]
- 1930-1991 Nevvostoliitto da Suomi: karjal välläs pakundas
- 1992-... Ven'a da Suomi: karjal välläs pakundas
Kirjuttajan mieli: Yksi Karjal, yksi kieli. Nenä tulieh aigah.
Kuopion paginperti
Kuopion paginperti kerävyi 27.1.2024 enzimäzen kerran koronan jälgeh. Paikale monikul'tuurukeskus Kompasah tuli 8 hengie. Oli vie nelli muudu, ket ei piästy tänäpäi tulemah. Muun elozan paginan ližäkse mp pidi paginua karjalazien histourien kiännehkohtis.
Pluanan mugah rubiemmo pidämäh paginpertii Kompasas joga kuun
toizennu suovatan 10-12. Nenga tulijat paginpertit ollah:
10. tuhukuudu, 9. kevätkuudu, 13. sulakuudu, 11. oraskuudu da
8. kezäkuudu.
Kirjoi karjalan kieles / karjalan kielel
| Karjal-Suomi-Karjal sanakniigu | 24 | ? | <20€? |
| Kuvasanakniigaine | 14 | 9.41 | 9€ |
| Dubinina: Kirjutukset | 0** | 17.90 | 18€ |
| Karjalazil očkil | 4 | ? | 12€ |
| Nouzou ku nostetah | 25 | ? | 9€ |
| Minun oma kieli | 7 | ? | 6€ |
| Kui vaihtui kieli Vieljärves | 6 | 8.63 | 8€ |
| Robotiekkua da ohjelmoindua | 2 | 15.23 | 12€ |
| Карельсkий языk в грамматиkах | 1*** | ? | 20€ |
| Karjala kieliopeissa | 14**** | ? | 20€ |
| Karjala kieli kielioppilois | 17 | 23.44 | 20€ |
| Tiedotehniekku | 7 | 12.97 | 12€ |
| Karjalan Kielen Kodi kymmene vuottu | 11 | 8.90 | 9€ |
| Bubrihan yhtenäne karjalan kieli | 12 | 5.52 | 6€ |
| SSSR:n historija | 20 | 13.45 | 12€ |
| Ruamma urhakaldi | 6 | 20.35 | 12€ |
| Ahtia: Karjalan kielioppi I | 3 | ? | 5€ |
| Ahtia: Karjalan kielioppi II | 2 | ? | 5€ |
| Ahtia: Karjalan kielioppi III | 1 | ? | 5€ |
Taulukon stolbiekois on kirjan nimi, jällelolijoin kirjoin lugumiäry,
luajinduhindu (painandu + 24% alv), da kirjan myöndyhindu. Kui nägyy,
kyzytty hindu enimis kirjois on pienembi minun maksettuu – minule on
voittuo se, ku nämii lugiettas! Kyzellä voi adresas, kudai löydyy
sivuston algusivul.
Tiähtel (*) merkittyy sanakirjua voi vie löydyö KKS:n bankrottupezän
hantuzis Kari Kozlozel. Dubininan kirjan (**) painos on lopus. Ku
kyzyndiä ollou, vois painattua ližiä, a vähembi 10 palua en kehtuas
kyzyö kirjupainamos, hindu olis korgiembi.
Ven'ankielisty murrehverdailuu (***) on enämbi Petroskois Tiedokeskukses
Irina Novakal. Suomenkielisty on sežo Lea Siilinan hantuzis.
(mp)
Kolme kirjua karjalan kieles da kieliruavos 1930-luvul
Nämä kolme kirjua kuulutah yhteh. Net ollah kolme ozua kerdomukses, kui opittih kohendua karjalan kielen stuatussua 1930-luvul.
Kirjois ylimäine, Ruamma urhakaldi on enzimäzii tuloksii "leniniläzen" kirjahmaltokampuanien soveldamizes karjalan kieleh. Kirjan syväindö bol'ševistizen propagandanke vastuau poliittizen vallan vuadimuksii, ga rivilöin välis da erähil rivilöilgi voi lugie, ku sen kirjutettih tverinkarjalazet opastajat.
Toine kirju, Bubrihan yhtenäne karjalan kieli piäsyväindö on suuren kieliruadajan Dmitrii Bubrihan eskiizu karjalazile yhtehizen kielen kieliopikse. Kirjas sežo on tekstunäyttehii da vähäzen on sellitetty Bubrihan tiijollistu ruaduo da kielipoliittistu kontekstuagi.
Kolmas kirju, SSSR:n historija on kogo Neuvostoliitos käytetyn histourien školakirjan kiännös bubrihankarjalakse. Se ozuttau, ku kaikkii opastundukirjoi kiännettih karjalakse, sen mittuzis poliittizis ololois karjalazetgi elettih, da mittuine idejolougii Ven'an imperiumua viegi ohjuau.
Riputan nämien kolmen kirjan algusanat täh linkih täl verkosivustol. Pidäs vie kirjuttua sistemuattizembi dokumentu kielipoliittizis piätöksis da kiännälmyksis 1920–1940 vuozinnu, kudamat sellitettäs mygöstygi karjalan kielen stuatussua.
Postuumasti jullattu kniigaine Kinnermän Joršin Iivanan Ton'an runolois da prouzas. Sydämelline, herky, tovenmugaine kuva Ton'an kodiymbäristös da yleizemmingi karjalazien elaijas omal kodirannal. Kirjas on 84 sivuu. Sen piästi ilmah Periodika, sidä sežo löydäy Karjalan Kielen Kois.
28.4.2023. Kuulin, Iivana lähti tuonilmazih.
Karjalankielizes versies on otettu toine pikkaraine, muuttumatoi painos. Enämbi täs projektas nämil sivuloil.
Kuvasanakniigaine kuluu kielipezäniekoin käzis. Juuri otettu 3. painos on identtine iellizen KKS painoksen kel. Täs on päivitetty kanzikuva tulijah 4. painokseh niškoi.
SSSR:n historija – lyhyt kursa (224 s. B5) on latinalazele kirjaimikole translitteroittu versii vuvvennu 1937 ilmahpiässyöstä ven'ankielizen opastundukirjan kiännöksestä. Kirjah on ližätty translitteroiččijan algusanat (kačo linkii), kudamis tulou ilmi, ku alguperäzen kirjan redaktoran Šestakovan piäl oli vie toine toimittai, Josif Stalin.
Zinaida Dubininan Kirjutuksii (288 s. B5) piäzi ilmah 2013 a KKS:n painos jo ammui loppih, ga opastajien kyzyndän täh pidi ottua ližäpainos. Hos pienis palazis kierätty, kirju on Zinaidan kazvukerdomus sodien välizes aijas nygyaigah. Kazvukerdomu sentäh ku nuori Zinaida oppi kazvua putin ven'ankielizekse neuvostoristikanzakse, a vahnate häi rubei ainos enämbi kritikuiččemah valdua da puolistamah karjalazii da karjalan kieldy.
Nouzou ku nostetah (120 s. B5) piäzi ilmah vuvvennu 2014 a sit pidi ottua uuzi painos. Kirju dokumentiiruiččou Karjalan Kielen Koin nouzundan: Koin ideju, kyläläzien pagizutteluloi, vahnan koin remontan valmisteluu, vanhan koin riičindy, uvven koin nostandu sissah, ku oman levon ual voi jo kerävyö. Karjalan Kielen Kodi kymmene vuottu (108 s. B5) dokumentiiruiččou koin aktivitietoin kehittymisty, toinah kaikkie tärgevimbänny kielipezän ruandua.
Bubrihan yhtenäne karjalan kieli (122 s. B5) on
kunnivon ozutus Dmitrii Bubrihan ruavole karjalan kielen
hyväkse. Kirjas on karjalakse kiännetty Bubrihan kielioppi
vuvvel 1937, tekstoi täl kielel da toimittajan sellitys
histouriellizes kontekstas. Kirju on kirjutettu Bubrihan
yhtenäzel karjalan kielel. Kirjan loppusanat
täs linkis
Tämä kniigaine (80 s. A5) on dokumentu, kui kieli vaihtui – tottu paisten vägeh vaihtettih Vieljärves. Kirjah pagizutimmo 24 Vieljärves libo lähikylis eläjiä omas kielihistouries. Yksi dielo, 24 variantua.